گرده افشانی درخت گلابی و تشکیل میوه گلابی

 

گلهای درخت گلابی از نوعی است که کلاله قبل از شکفتن بساک و آزاد شدن دانه های گرده آماده پذیرش گرده است. دوره گلدهی ارقام گلابی در حدود یک هفته تا ده روز است و همانند سیب دارای خود ناسازگاری بوده، لذا کشت ارقام گرده زا برای باغ های گلابی نیز همانند سیب اجتناب ناپذیر است. این سازگاری بایستی از دو جنبه عدم وجود دگر ناسازگاری و انطباق دوره گلدهی دو رقم مورد توجه قرار گیرد. گلهای گلابی گرده فراوان تولید کرده که سبب جذب زنبور جهت جمع آوری گرده می شوند. بر خلاف گل های سیب، ارقام گلابی شهد کمی تولید کرده و غلظت قند آن کم است به همین دلیل سوسک های گرده خوار و دوبالان به گل گلابی علاقه بیشتری نسبت به زنبورها نشان می دهند. درصد قند نوش گلابی بین 9/7 الی ۹/۹ درصد ارزیابی شده است. در حالی که در سیب 2/46، در هلو 9/28و در آلبالو 5/23 درصد مشاهده گردیده است. نکته جالب در مورد ارتباط غلظت قند شهد با توسعه بیماری آتشک در گل ها است. به این صورت که غلظت کم قند در نوشجای گل های گلابی محیط مناسبی را برای تکثیر اولیه باکتری و آلوده کردن بافت ها فراهم می نماید. برعکس در مورد گل های سیب، غلظت بالای قند مانع تکثیر باکتری می گردد، مگر اینکه وجود آب و هوای مرطوب و پر باران سبب کاهش غلظت قند شده و شرایط آلوده سازی اولیه بافت ها را فراهم نماید.

در بین درختان میوه دانه دار، درخت گلابی بیش از سیب دارای توان پارتنوکارپی بوده و در شرایط آب و هوایی خاص و در اثر تحریک دانه گرده قادر به نگهداری تخمدان و ایجاد میوه بدون انجام تلقیح است. میزان پارتنوکارپی بسته به رقم و شرایط آب و هوایی متغیر است و تخمدان هایی که در چنین شرایطی روی درخت باقی می مانند گاهی قادر به دوام تا انتهای فصل رشد میوه نبوده و دچار ریزش زود هنگام می شوند. میوه های پارتنوکارپیک گلابی از نظر بازارپسندی مطلوب بوده، لیکن از جنبه انباری فاقد دوام لازم است. با توجه به وجود خودناسازگاری در گلابی، استفاده از رقم گرده زا و وجود گرده افشان برای تولید محصول اقتصادی در باغ های این محصول اجتناب ناپذیر است. در گلابی وجود بذر بیشتر سبب رشد بهتر میوه و استقرار مطلوب تر آن روی درخت می شود. به نظر می رسد که ریزش های شدید میوه های کوچک یک تا دو هفته پس از ریختن گل ناشی از نارسایی در گرده افشانی و عدم تلقیح کافی گلها در گلابی می باشد. در اغلب ارقام گلابی، استفاده از رقم درگزی بعنوان یک رقم گرده زای مناسب در باغ نتایج مطلوبی به همراه داشته، به شرطی که تفاوت زمان گلدهی زیاد قابل توجه نباشد.