عادت گلدهی

گیاهان خانواده Juglandaceae (گردو، پکان و هیکوری) عادت گلدهی مشابه دارند. گردو یک پایه بوده و گل­های نر و ماده آن جدا از هم و در روی یک درخت تشکیل می­شوند. گل­های نر به صورت جانبی روی شاخه­های فصل قبل (یکساله) و به صورت شاتون و گل­های ماده به صورت انتهایی روی شاخه­های فصل جاری (سال جاری) ظاهر می­شوند، البته در برخی از ارقام آن مانند رقم پاین (Payne) گل­های ماده به صورت جانبی می­باشد. تعداد گل در یک جوانه گل ماده گردو اغلب 2 و گاهی مواقع 5-4 عدد می­باشد. گل­انگیزی گل­های نر در اردیبهشت ماه سال قبل و گل­های ماده در بهمن تا فروردین انجام می­گیرد. گردوی خوشه­ای وجود نداشته و گردوی خوشه­ای که در ایران به اشتباه گفته می­شود منظور چند جوانه گل ماده نزدیک به هم می­باشد.

همان طور که گفته شد تشکیل گل ماده در گردو به صورت انتهایی و جانبی می­باشد. از خصوصیات گردوهای دارای گل ماده انتهایی می­توان به میوه­دهی کمتر، دیر باردهی (10-6 سال) دارای عمر تجاری طولانی (200-100 سال) و نیاز کم به هرس باردهی اشاره کرد. خصوصیات مهم گردوهای دارای گل ماده جانبی شامل میوه­دهی بیشتر، اندازه میوه کوچکتر، زود باردهی (4-2 سال) عمر تجاری کوتاهتر (حدود 30 سال) و نیاز زیاد به هرس باردهی می­باشد.

گردو دارای دیکوگامی بوده و بیشتر ارقام آن پروتاندر (آزاد شدن گرده­ها قبل از پذیرا شدن کلاله) می­باشند، برخی از ارقام آن هموگام بوده و گل نر و ماده در آنها همزمان می­رسند. ارقام گردو خودسازگار بوده ولی به علت وجود پدیده دیکوگامی نیاز به درختان گرده­زا دارند. گردوی ایرانی می­تواند توسط سایر گونه­های گردو تلقیح شود. ناهمرسی گل نر و ماده مرتبط با سن درخت و درجه حرارت محیط نیز می­باشد. هرچه درختان جوان­تر باشند، دیکوگامی شدیدتر بوده ولی درختان در سنین پیری به حالت هموگامی نزدیکتر می­شوند، زیرا تاج آنها بزرگتر و تعداد گل­های آنها بیشتر می­باشد.

درجه حرارت روی باز شدن گل­های نر بیشتر تأثیر گذاشته و سبب زودتر باز شدن آنها می­گردد، در حالی که روی باز شدن گل­های ماده اثر چندانی ندارد. در ارقام پروتاندر هوای گرم در زمان گلدهی باعث زودتر باز شدن گل­های نر شده و دیکوگامی را تشدید کرده و مشکل گرده افشانی را بیشتر می­کند، ولی در ارقام پروتوژن (رسیدن کلاله قبل از آزاد شدن گرده­ها) گرمای هوا باعث نزدیک شدن زمان شکوفایی گل­های نر و ماده شده و باعث کاهش دیکوگامی می­گردد. در مناطق ساحلی و کم ارتفاع، درختان تمایل به پروتاندری دارند.