ریزش گل های ماده در سایر ارقام گردو

در مورد نقش دانه گرده در ریزش گل های ماده، ارزیابی مجدد نقش ارقام گرده زا در باغات گردو ضرورت دارد. دانه گرده برای تولید محصول گردو لازم است. گردو درختی است که با باد گرده افشانی می شود.

*­ چه مقدار هم پوشانی گل نر و ماده در رقم اصلی مورد انتظار می تواند باشد؟ اگرچه گردوها به مقدار زیادی دیکوگام هستند، دوره های گل دهی و ریزش گرده اغلب به مقدار قابل توجهی هم پوشانی دارند تا گرده لازم برای همه به غیر از تعداد بسیار اندک گل های آخر را تامین کنند.

* حساسیت رقم اصلی به ریزش گل های ماده چه میزان است ؟ یک باغدار که می خواهد رقم حساس بکارد در بسیاری از شرایط باید از گرده زا صرف نظر کند.

* دانه گرده با باد منتقل می شود. در مناطقی با گردو کاری وسیع، در زمان شکوفایی گل ها ماده مقدار زیادی دانه گرده در هوا پراکنده است. این مقدار دانه گرده ممکن است کافی باشد، یا ممکن است به تعداد اندکی گرده زای اضافی نیاز باشد تا تشکیل میوه در حد بهینه حاصل شود.

زمان احداث یک باغ جدید یا اجرای هرگونه عملیاتی برای کاهش مقدار دانه گرده در وضعیت خاص موجود، با مشاوران مزرعه این منطقه جهت دریافت توصیه های لازم برای شرایط خاص خود مشورت کنید.

گردو دارای پوست سبز، پوست چوبی، و مغز خوراکی است. کل میوه با پوست سبز از گل های ماده نمو می یابد. خلاصه این فرآیند به این صورت است : پوست سبز از گریبانه مویی نمو می یابد که خامه را احاطه کرده اند، میوه بعد از باروری تخمدان نمو می یابد، و مغز خوراکی میوه از تخمک بارور شده مشتق می شود. بذر شامل دو بخش است، پوسته قهوه ای، که پوشش بذر است و یک جنین گیاه. این جنین به نوبه خود شامل دو بخش است : دو برگ بذری (لپه ها) بزرگ و گوشتی و یک محور جنینی کوتاه دارای یک آغازه ریشه و ساقه است .

ریزش گل های ماده و مدیریت گرده افشانی

عبارت از ریزش زودهنگام گل های ماده تولید کننده میوه، دو تا سه هفته بعد از شکوفایی است. از آن جایی که گل های ماده در نهایت ریزش می کنند، بعضی اوقات PFA به معنی ریزش معمولی گل های ماده تعبیر می شود.

علل احتمالی زیادی مانند خسارت آفات (حشرات یا کنه ها)، بیماری (بلایت)، کمبود عناصر غذایی (کمبود نیتروژن، کلسیم، یا بر) سن درخت، سایه اندازی، عملیات هرس، تنش آبی، رقابت درختان موقت برای عناصر غذایی، ناسازگاری دانه گرده یا عدم گرده افشانی را حذف کنند.

ریزش گل های ماده دو نکته

*­ اولا ضایعات ناشی از ریزش گل های ماده در مناطق و سال های مختلف تفاوت دارد. در بعضی مناطق ریزش گل های ماده شدید است. و بعضی از سال ها به عنوان "سال ریزش گل های ماده نامناسب" است، که ضایعات ریزش گل های ماده گسترده بوده است.

* ثانیا، محققین مشخص کرده اند که ریزش گل های ماده مختص رقم سر نیست گرچه در باغات سر شدیدتر است، ریزش گل های ماده کم و بیش در بسیاری از ارقام دیگر نیز رخ می دهد.

ریزش گل های ماده ممکن است در اثر زیادی دانه گرده روی گل های ماده ایجاد شود. ریزش گل های ماده با زیادی دانه گرده همبستگی مثبتی دارد، واکنش ارقام گردو به زیادی گرده متفاوت است و ریزش گل های ماده با منبع دانه گرده مرتبط نیست.

دانه گرده عامل مهمی در ایجاد ریزش گل های ماده به ویژه در سر و هم در سایر ارقام است. دانه گرده زیاد، ریزش گل های ماده را افزایش می دهد.

گونه های گردوی سیاه

بخش Rhysocaryon شامل تقریبا 16 گونه گردوی آمریکای شمالی و جنوبی است، که همگی میو های چهار حجره ای با پوست ناشکوفا تولید می کنند.

گردوی سیاه شرقی J.nigra بزرگ ترین گردوی آمریکای شمالی که به ارتفاع 45 متر و به قطر 2 متر اغلب در زمین های با شیب کم و با خاک های دارای زهکشی مناسب یافت می شود. دارای پوست میوه سخت، سیاه و شیارهای نامنظم در روی پوست میوه است. گردوی این گونه برای تهیه شیرینی، غذا، بستنی مورد استفاده قرار می گیرد.

چوب آنها عمدتا در ساخت لوازم منزل و قنداق اسلحه بکار می رود. میوه های آن سخت بوده، پوست آن سیاه و درصد مغز کمتری دارد. مغزهای آنها که طعم گیرایی دارند به طور تجاری، در شیرینی پزی و تولید بستنی استفاده می شود.

گردوی سیاه کالیفرنیای شمالی J.hindsii به عنوان پایه میوه ها برای عرضه به بازار جمع آوری می شود. چوب آنها به ویژه اگر طرح برجسته مطلوبی داشته باشد، به قیمت خوبی فروخته می شود.

گردوی سیاه کالیفرنیای جنوبی J.californica درختچه مانند بوده این گونه به دلیل حساسیت به بیماری های ریشه ای زیاد به عنوان پایه بکار نمی رود.

دو گونه از انواع گردوی سیاه شامل گردوی سیاه آریزونا J.major و گردوی سیاه تگزاس J.microcarpa . این گونه ها فقط به عنوان پایه در مناطق خشک و شور به کار می روند. J.microcarpa گردوی سیاه تگزاش به ندرت به ارتفاع بیش از 10 متر می رسد. میوه آن کوچک تر از میوه سایر گونه ها است و در خاک های با PH زیاد به عنوان پایه مورد استفاده قرار می گیرد همچنین در خاک های با بر و کلراید زیاد بهتر از سایر گونه ها رشد می کنند.

گونه J.hirsuta در این گونه درختان بزرگ و گسترده اند و در طول و مسیر دره ها رشد می کنند و نسبت به J.nigra شاخ و برگ آن کرک بیشتری دارد.

J.mollis گونه ای از مکزیک و در مقایسه با J.hindsii در ارتفاعات بالاتر قابل کشت است.

J.pyriformis درختان بلند و خزان کننده بوده و در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری دیده می شود و از جنوب شرقی مکزیک جمع آوری شده است احتمالا بومی مکزیک است.

J.olanchana با درختان متوسط تا بزرگ در مناطق نیمه گرمسیری تا گرمسیری یافت می شود. میوه آن شبیه گونه J.pyriformis اما برگ ها متفاوت است.

J.steyermarkii جمع آوری شده از گواتمالا و از طریق مشخصات برگ و پوست درختان شناسایی شده است.

J.jamaicensis گردوی ایدیاس غربی با ارتفاع 45 متر و برگ های دراز و برگچه های باریک، بومی پرتوریکو و کوبا است.

J.venenezuelensis معمولا درختان کوتاه و دارای تاج گسترده هستند و می توانند به درختان بزرگ نیز تبدیل شوند. بومی کوهستان های ساحلی شمال ونزوئلا بوده و درخت آن به منظور استفاده از چوب قطع می شود و کمیاب است.

J.neotropica گردوی آند، بومی کوه های کلمبیا، اکوادور، جنوب غربی ونزوئلا شمال پرو است در حاشیه جنگل ها یافت می شود و تقریبا همیشه سبز است. می تواند در مناطق معتدله تا ارتفاع 1500 متر از سطح دریا با دمای 3 تا 25 درجه سانتی گراد رشد بکند دارای چوب ارزشمندی برای صنایع چوب و گردوی آن مصرف تغذیه ای محلی دارد.

J.boliviana گردوی بولیوی درختانی بزرگ با ارتفاع بیش از 25 متر هستند.

J.soratensis این گونه از دره Sorata نزدیک لاپاز در بولیوی گزارش شده است می تواند هیبریدی از گونه J.nigra باشد. برگ ها و گل های آن شبیه J.neotropica است.

J.australis گردوی آرژانتین با طول 7 تا 24 متر و قطر 70 سانتی متر که برگ ها در سپتامبر ظاهر می شود و در اوایل ماه می ریزش می کند. برگ ها دارای کرک و بومی جنگل های بولیوی و آرژانتین است.

حذف درختان گرده دهنده

این عمل می تواند موثر واقع شود و راه حل دائمی برای کاهش ریزشگل های ماده باشد. گرده دهنده ها در عملکرد در واحد سطح تاثیر دارند، و در صورت حذف آنها بخشی از محصول از دست خواهد رفت. علاوه بر آن، وجود مقداری دانه گرده برای تشکیل میوه ضرورت دارد. این واقعیت تاکید دارد که در طرح باغ باید از گرده دهنده ها استفاده شود.

گل دهی

همه گونه های گردو یک پایه هستند به این معنی که گل های نر تولید کننده گردو و گل های ماده تولید کننده میوه به طور جداگانه روی یک درخت ظاهر می شوند. درختان گردو عموما خود بارور و خود سازگار اما به دلیل دیکوگامی، دگر گرده افشان هستند.

بیشتر ارقامی که امروزه کاشته می شوند پروتاندر هستند، به این معنی که گل های نر قبل از پذیرش گل های ماده گرده افشانی می کنند و تعدادی از ارقام مانند چیکو و آمیگوپروتوژن هستند یعنی در این ارقام، پذیرش گل های ماده قبل از گرده افشانی گل های نر همان پایه اتفاق می افتد.

برای حداکثر کردن تعداد گرده ها در طی شکوفایی گل های ماده، در مدیریت مسائل مهمی نظیر همپوشانی گل ها و طراحی باغ توجه به چند دستورالعمل ضرورت دارد.

سنبله های گل نر (شاتون های) و دانه گرده

تک تک گل های نر کوچک موجود در سنبله های گل نر نسبتا غیر مشخص هستند. این گل ها در یک خوشه آویزان بنام شاتون جمع شده اند که به صورت جانبی روی شاخه های رشد سال قبل ایجاد می شوند. گل های منفرد گل برگ نداشته و دارای کاسبرگ های سبز فراهم اولیه است که تعداد 40 پرچم گرده زا را در هر گل احاطه می کنند. هر پرچم منتهی به یک اندام گرده زا، یعنی بساک است. در زمان رسیدن، هر یک از بساک ها شکوفا شده، صدها دانه گرده میکروسکوپی از آن آزاد می شود که توسط باد پراکنده می گردند.

پذیرش دانه گرده

گل های ماده تنها مدت کوتاهی توانایی پذیرش دانه گرده را دارند. اگر این گل ها در طی این مدت گرده افشانی نشوند، میوه تشکیل نخواهد شد. پذیرش گل های ماده را به خوبی با ظاهر عمومی کلاله می توان تشخیص داد. تا زمانی که کلاله رشد نکرده باشد، نمی تواند به طور موثر گرده های معلق در هوا را جذب کرده و باعث جوانه زنی و تولید لوله گرده شود. دانه گرده نیز نمی تواند به مدت طولانی در شرایط باغ زنده بماند، گرده هایی که در این زمان روی کلاله قرار می گیرند به احتمال زیاد زنده نخواهند ماند مگر اینکه کلاله آماده پذیرش باشد. زمانی که زایده های انتهایی کلاله شروع به جدا شدن از یکدیگر کرده و باز می شوند، پذیرش دانه گرده آغاز می شود. در این زمان لایه سطحی از ترشحات کلاله تولید می شود و دانه گرده می تواند در آن جوانه بزند.

وقتی دانه گرده برای اولین بار در زمان ظهور لکه های قهوه ای در لب های کلاله های آویزان به آن متصل می شود، عملا میوه ای تشکیل نمی شود.

این کلاله ها با یک لایه نازک ترشحات تولید شده از سلول های سطحی پوشیده شده اند مادامی که این ترشحات وجود دارند، گرده روی سطح آن باقی می ماند و اگر قوه نامیه داشته باشد، بلافاصله بعد از تماس می تواند جوانه بزند.

گونه های آسیای شرقی

سه گونه گردو متعلق به بخش Cardiocaryon هستند. دارای میوه های دو حجره ای با پوست ناشکوفا هستند. گل آذین این گونه ها خوشه هایی با 5 تا 25 میوه تولید می کند. ارقام مقاوم به سرما بیشتر در گروه گردوی منچوری J.mandshurica قرار دارند.

چیدن میوه ها مشکل بوده و بیشتر برای تهیه الوار و ساختن مبلمان استفاده می شوند. گردوی ژاپنی J.aolantifolia نیز معمولا میوه هایی تولید می کند که به سختی شکسته می شود، اما نهال های حاصله از توده های بذری، مغزهایی قلبی شکل با قابلیت جداسازی راحت تر تولید می کنند که به عنوان گردوی قلبی شناخته می شود.

گردوی چینی J.cathayensis است که بسیار شبیه به گردوی منچوری است اما به شرایط اقلیمی گرم تر در جنوب شرقی چین سازگار شده است، و کم و بیش به عنوان پایه به کار می رود.

مدیریت تعداد دانه گرده

دانه گرده در باغ معمولی از دو منبع اصلی تامین می شود : رقم گرده دهنده و خود درختان سر.

آماده شدن دانه های گرده های خود رقم سر از سالی به سال دیگر متفاوت است، که به وسعت هم پوشانی بین دوره های شکوفایی گل های ماده و نر در داخل خود رقم سر بستگی دارد.

گونه های گردوی ایرانی

گردوی ایرانی J.regia تجاری ترین گونه گردو در جهان است که گردوی انگلیسی نیز نامیده می شوند. این گروه با میو ه های چهار حجره ای و پوست ناشکوفا که در زمان بلوغ از پوست سخت جدا می گردد، مشخص می شوند.

گردوی ایرانی، به دلیل باردهی جانبی زیاد و هم به دلیل زود باردهی، که در اغلب نهال های بذری دیده می شود، اما عموما ویژگی نادری در میان درختان گردوهای بذری است.

این درختان به طور کلی به عنوان انواع نسبتا پوست نازک (کاغذی) شناخته می شوند که میوه هایی با ارزش بازاری زیاد تولید می کنند، و گروه دوم به عنوان گردوهای خودرو می باشند. این ارقام خودرو و میوه هایی بسیار سخت و کوچک تولید می کنند.

اصطلاح گردوی انگلیسی (English walnut)

به طور کلی گردوهای سیاه بخش ریزوکاریون (S.Rhizocaryon) با گونه های بخش تراچی کاریون (S.Trachycaryon) و بخش کاردیوکاریون (S.Cardiocaryon) قابل تلاقی نیستند.

گونه گردوی آمریکایی

اولین بخش از جنس Juglans بخش Trachycaryon است که تنها شامل یک گونه به نام گردوی امریکایی (J.cinerea) است که تحت عنوان گردوی سفید یا گردوی روغنی نیز شناخته می شود، و با داشتن میوه های دو حجره ای طویل و با پوست چهار قسمت واضحی که در زمان بلوغ شکاف نمی خورد.

میوه های آن به صورت خوشه ای روی یک ساقه طویل ظاهر می شوند. این گونه، زمین های دارای سفره آب زیرزمینی سطحی را تحمل نمی کند. مغز میوه آن درشت بوده، و در ارقام خوب، می توانند به دو نیم شکسته شوند.

نقش دانه ی گرده و ریزش گل های ماده

ریزش گل های ماده با افزایش فاصله از یک منبع گرده کاهش می یابد. سطح ریزش گل های ماده از باغی به باغ دیگر و از سالی به سال دیگر متفاوت است. در تمام موارد بروز ریزش گل های ماده همیشه با افزایش فاصله از گرده دهنده به طور معنی داری کاهش می یابد. ریزش گل های ماده معمولا در فاصله حدود 80 متر از گرده دهنده به تعادل می رسد.

ریزش گل های ماده با تعداد دانه گرده همبستگی مثبتی دارد. شمارش تعداد دانه گرده روی گل های ماده نشان می دهد که بالا بودن ریزش گل های ماده با بالا بودن تعداد دانه گرده همبستگی دارد.

ریزش گل های ماده عملکرد را کاهش می دهد. عملکرد ردیف های دارای ریزش گل های ماده زیاد که نزدیک به ردیف گرده دهنده قرار دارند از ردیف هایی که فاصله بیشتری از ردیف گرده دهنده دارد، پایین تر است.

کاهش میزان دانه گرده، ریزش گل های ماده را کاهش داده و عملکرد را افزایش می دهد.